Terapia pedagogiczna jest to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych (wychowawczych i dydaktycznych) na przyczyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się, mające na celu eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji.
Terapia pedagogiczna stanowi interwencję wychowawczą zmierzającą do spowodowania określonych, pozytywnych zmian w zakresie sfery poznawczej i emocjonalnej oraz motywację w strukturze wiedzy i umiejętności szkolnych dziecka. Celem nadrzędnym terapii pedagogicznej jest stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego dzieciom z utrudnieniami rozwojowymi, rozwoju na miarę ich możliwości.
Aby odpowiednio zaprogramować działania terapii pedagogicznej należy kierować się diagnozą. Powinna ona zawierać:
- stopień niepełnosprawności umysłowej (jeśli taka wystepuje).
- poziom rozwoju percepcji wzrokowej (analiza, synteza, spostrzeganie)
- Poziom rozwoju percepcji słuchowej (słuch fonematyczny, słuch fonetyczny, analizę i syntezę słuchową, wrażliwość słuchową i słuch muzyczny)
- Poziom koordynacji:
- wzrokowo - słuchowej
- wzrokowo - ruchowej
- wzrokowo - słuchowo - ruchowej
- Uwaga(trwałość uwagi, zdolność koncentracji uwagi, stopień rozwoju uwagi dowolnej)
- Poziom rozwoju wyobraźni przestrzennej i orientacji przestrzennej.
- Pamięć (poziom rozwoju pamięci świeżej i trwałej, mechanicznej, logicznej, pamięci słów, zadań, tekstów, pamięci wzrokowej, słuchowej, wzrokowo - słuchowo - ruchowej)
- Mowa - poziom rozwoju:
- rozwój fonologiczny (artykulacja)
- rozwój synaktyczny (gramatyka)
- rozwój semantyczny (rozumienie)
- Rozwój myślenia: ujmowanie różnic i podobieństw, analiza i synteza myślowa, umiejętność klasyfikowania, przyporządkowywania, wnioskowania, myślenie przyczynowo - skutkowe, abstrakcyjne, matematyczne, definiowanie pojęć.
- Poziom rozwoju motorycznego: koordynacja statyczna, ruchów jednoczesnych, precyzja ruchów, stan napięcia mięśniowego.
- Stan dojrzałości społecznej i emocjonalnej.
- Stan zdrowia dziecka.
W terapii indywidualnej wyróżnić można dwa etapy:
- Wstępny (przygotowujący) - jest to wyrobienie gotowości do nauki, przyzwyczajenie dziecka do wysiłku, kontakt z rówieśnikami, przyzwyczajenie do pokonywania trudności, wyciszanie lub pobudzanie, wyróżnianie części ciała, stron w ciele, orientacja przestrzenna i kierunkowa, poczucie położenia ciała w przestrzeni.
- Właściwy - kształtowanie umiejętności szkolnych: czytanie, pisanie, liczenie i doskonalenie technik szkolnych:
- ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej i usprawnianie manualne
- ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej
- ćwiczenia percepcji słuchowej

Celem operacyjnym terapii pedagogicznej jest stymulowanie rozwoju funkcji psychomotorycznych, wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów, eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych i społecznych konsekwencji. Zbiór celów operacyjnych jest programem terapii. Podmiotem terapii pedagogicznej jest nauczyciel terapeuta wyposażony w odpowiednią wiedzę i umiejętności oraz posiadający predyspozycje psychiczne potrzebne do tego rodzaju pracy.
Przedmiotem oddziaływań terapeutycznych jest dziecko, jego zaburzenia rozwojowe i trudności szkolne, określone przez specjalistyczna diagnozę. Terapia pedagogiczna jako działalność dydaktyczna i wychowawcza wymaga sformułowania zasad postępowania, którymi powinien kierować się nauczyciel terapeuta, aby zrealizować założone cele.
Wśród zasad terapii pedagogicznej wyróżniamy:
- Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego.
- Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania , uwzględniającego złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka.
- Zasada korekcji zaburzeń czyli ćwiczenie przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności.
- Zasada kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych.
- Zasada systematyczności.
- Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego.